Gdy człowieka przeżywającego intensywne emocje coś zaskoczy, może zareagować natychmiast i powiedzieć lub zrobić coś czego będzie żałował. Począwszy od zjedzenia nadprogramowej porcji posiłku po powiedzenie komuś kilku słów za dużo. W skrócie, nasza głowa zmienia się czasem w elektrownię jądrową, której praca wymyka się spod kontroli. Mózg wykształcił jednak mechanizm „chłodzenia reaktora jądrowego”. Używając go świadomie możesz ułatwić sobie życie i poprawić relacje z innymi.

Pamiętaj, odruchy takie jak krzyczenie, obwinianie, ocenianie i inne stosowaliśmy od najmłodszych lat, ponieważ nie wymagają dużego wysiłku intelektualnego i dają pewien rodzaj satysfakcji. Możesz chłodzić swój „reaktor jądrowy” dzięki tzw. reakcji „zatrzymaj i zaplanuj”, która wydłuża czas pomiędzy bodźcem lub wewnętrznym impulsem, a reakcją. Wykonaj cztery kroki:

1. Zauważ: narastające emocje, pojawiające się myśli lub reakcje fizjologiczne.

2. Zatrzymaj reakcję: np. poprzez policzenie do pięciu, ukierunkowanie uwagi na oddech lub w zależności od sytuacji – autorefleksję „Czy rozumiem ten komentarz / sytuację, poprawnie? Jaka jest najlepsza możliwa reakcja?”. Taka czynność aktywuje część przywspółczulną układu nerwowego odpowiedzialną za zmniejszenie pobudzenia.

3. Zreflektuj: np. gdy, jeśli ktoś cię skrytykuje, pomyśl: czy jest coś przydatnego w tej informacji? Z czego mógł wyniknąć czyjś komentarz lub sytuacja?

4. Zaplanuj i zadziałaj: Pomyśl, co mogę odpowiedzieć, żeby samemu zachować wysoki standard? Jaki sposób komunikacji będzie mi pomocny? Jaki sposób komunikacji będzie oparty na szacunku?

Poza widocznymi zmianami w naszym zachowaniu i samopoczuciu reakcja „zatrzymaj się i zaplanuj” zmienia również procesy fizjologiczne w naszym ciele. W jej wyniku energia zamiast priorytetowo trafiać do mięśni, jest przekazywana do mózgu. Dzięki temu kora mózgowa zaczyna dysponować większą ilością zasobów. To korzystnie wpływa na procesy, które sprzyjają naszemu zdrowiu i odporności takie jak: spowolnienie pracy serca, optymalizacja ciśnienia krwi, swobodne oddychanie, delikatne rozluźnienie ciała.

Po co to wszystko? By czuć się dobrze, zachować zdrowie oraz by nasze zachowanie nie prowadziło do trwałych konsekwencji opartych na tymczasowych emocjach.

Brackett, M. (2019). Permission to Feel: Unlocking the Power of Emotions to Help Our Kids, Ourselves, and Our Society Thrive. Celadon Books 

Gendola, G. Wright, R. (2011). Motivational Perspectives on Cardiovascular Response. APA: Wasington.

How to resist impulsive actions and have no regrets

When you are caught off guard while experiencing intense emotions, you might react immediately and say or do something you might later regret. It can be anything, from eating an excessive portion of food to saying a few words too many. In short, our head sometimes turns into an out-of-control nuclear power plant. However, the brain has developed a mechanism to cool the nuclear reactor. By using it consciously, you can make your life easier and improve your relationships.

Remember that we all use reflexes such as yelling, blaming, judging and such starting at an early age because they don’t require much intellectual effort and give us a certain kind of satisfaction. But you can cool your nuclear reactor with what’s called the Stop and Plan response, which extends the time between a stimulus or internal impulse and the reaction. Follow these four steps:

1.Perceive: accumulating emotions, emerging thoughts or physiological reactions.

2.Stop the reaction: for example, count to five, focus on your breath or depending on the situation, self-reflection might help: „Do I understand this comment/situation correctly? What is the best possible response?”. Such activity activates the parasympathetic part of the nervous system responsible for reducing arousal.

3.Reflect: for example, if someone criticises you, consider if there is anything useful in that feedback. What could have been the source of the remark/situation?

4.Plan and act: consider what you can reply to keep your own standards high. What ways of communicating might be helpful? What kind of communication is based on respect?

In addition to the visible changes in our behaviour and well-being, the “stop and plan” response also changes physiological processes in our body. As a result, energy is transferred to the brain instead of being priority-directed to the muscles. Thanks to this, the cerebral cortex begins to have more resources at its disposal. This has a positive effect on the processes that promote our health and immunity, such as: slowing the heart rate, optimizing blood pressure, free-breathing and gentle relaxation of the body.

Why bother with it all? So that we can feel good, stay healthy and our behaviour doesn’t lead to permanent consequences of temporary emotions.

Brackett, M. (2019). Permission to Feel: Unlocking the Power of Emotions to Help Our Kids, Ourselves, and Our Society Thrive. Celadon Books 

Gendola, G. Wright, R. (2011). Motivational Perspectives on Cardiovascular Response. APA: Wasington.