Ponad dekadę temu David McCandless dokonał analizy 10 tyś statusów na FaceBooku i wykazał, że do wzrostu rozstań dochodzi m.in. wiosną, szczególnie po walentynkach. Doświadczenie rozstania potrafi być związane z tak intensywnym wyrzutem hormonów, że może doprowadzić do tzw. Syndromu złamanego serca (ang. Broken heart syndrome). Objawy przypominają zawał serca, choć na szczęście nim nie są.
W trakcie, podwyższony poziom adrenaliny we krwi blokuje dostęp wapnia do komórek serca. W efekcie pojawiają się bardzo uciążliwe objawy np. trudności w oddychaniu, czy ból klatki piersiowej. Syndrom złamanego serca wpływa tylko na część serca. Na krótko przerywa on sposób, w jaki serce pompuje krew. Reszta serca kontynuuje pracę w sposób prawidłowy. Czasami serce kurczy się też mocniej. Zawały serca są zazwyczaj spowodowane całkowitym lub prawie całkowitym zablokowaniem tętnicy serca. W syndromie złamanego serca, tętnice serca nie są zablokowane ale przepływ krwi może być zmniejszony.
Intymna więź z drugim człowiekiem wpływa na nasz układ hormonalny i dopaminergiczny. Stymulowane jest wydzielanie m.in. dopaminy, czy norepinefryny, co daje przyjemne pobudzenie i motywację do kontaktu. Wydzielane są także wazopresyna i oksytocyna, co obniża napięcie oraz daje poczucie bliskości i przywiązania.
Rozstanie (zwłaszcza u osoby porzuconej) zaburza poziom hormonów. Początkowo podwyższony poziom dopaminy i innych neurohormonów wzbudza silną motywację do kontaktu oraz doświadczenie jeszcze silniejszych emocji wobec byłej partnerki/byłego partnera niż przedtem. Z czasem może pojawić się obniżony nastrój i poszukiwanie przyczyn rozstania w sobie, tak aby wyciągnąć wnioski na przyszłość.
Interesujące badania Paur i współpracowników wykazały, że Syndrom złamanego serca choć jest doświadczany jako awersyjny może w rzeczywistości chronić serce przed bardzo wysokim poziomem adrenaliny.
Badacze symulowali Syndrom złamanego serca wstrzykując wysokie dawki adrenaliny znieczulonym szczurom. Zgodnie z przewidywaniami skurcz mięśnia sercowego został stłumiony w kierunku dolnej części serca. W efekcie zwierzęta były chronione przed śmiertelnym nadmiernym pobudzeniem serca. Adrenalina działała poprzez inną ścieżkę niż zwykle, co chroniło serce przed jej toksycznym poziomem i przestymulowaniem.
W doświadczeniu rozstania mogą pojawiać się takie trudne stany jak zaprzeczenie, negocjowanie i obniżony nastrój. Pomimo doświadczania trudnych emocji dobrze jest pamiętać, że należy unikać atakowania drugiej strony (w tym publicznego), ujawniania tajemnic, zemsty i katastrofizowania (np. “Już zawsze będę sama/sam”). Potrzeba bycia samemu jest w porządku jednak doświadczanie przewlekłej samotności już nie. Należy także unikać sięgania po środki takie jak alkohol, ponieważ to pozwolenie sobie na przeżycie trudnych emocji jest sposobem na stopniowy powrót do równowagi i akceptację. Jednocześnie w radzeniu sobie z trudnymi objawami fizycznymi pomocna może być myśl, że nasze “złamane serce” po silnym przeżyciu utraty może być jednocześnie sposobem na jego ochronę.
Źródła:
McCandless, D. (2009). The Visual Miscellaneum: A Colorful Guide to the World’s Most Consequential. Harper Designe.
Papadis, A. i.in. (2022). Broken Heart” and “Broken Brain”: Which Connection? Cardiology Research, 13(1), 65–70.
Rhoades, G. K., Kamp Dush, C. M., Atkins, D. C., Stanley, S. M., Markman, H. J. (2011). Breaking up is hard to do: The impact of unmarried relationship dissolution on mental health and life satisfaction. Journal of Family Psychology, 25(3), 366–374
Paur H. i in. (2012). ‘High levels of circulating epinephrine trigger apical cardiodepression in a β2-1 adrenoceptor/Gi-dependent manner: a new model of Takotsubo Cardiomyopathy’ Circulation, 126(6), 697-706.
www.mayoclinic.org
